Chính phủ Thái Lan đã khiến ngành công nghiệp ô tô nước này lao đao khi bắt đầu trợ cấp cho các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc. Theo các số liệu trong ngành, tình trạng cung vượt cầu ở dòng xe điện đã dẫn đến cuộc chiến về giá trong thị trường xe truyền thống, hiện đang phải chịu sự cắt giảm sản lượng và đóng cửa nhà máy.
Theo Cục Thuế Thái Lan, 185.029 xe điện đã được nhập khẩu kể từ khi chính phủ Thái Lan triển khai chương trình trợ cấp xe điện vào năm 2022. Tuy nhiên, dữ liệu từ Cục Giao thông đường bộ cho thấy số xe điện đăng ký mới chỉ đạt 86.043 xe, nghĩa là vẫn còn ít nhất 90.000 xe điện đang trong tình trạng cung vượt cầu.
“Chúng tôi đang trải qua tình trạng nguồn cung xe điện vượt quá nhu cầu vì rất nhiều xe điện được nhập khẩu từ Trung Quốc trong hai năm qua và trong kho của các đại lý vẫn còn hàng tồn”, Chủ tịch Hiệp hội xe điện Thái Lan (EVAT) – Krisda Utamote trả lời Nikkei Asia. “Ngày càng có nhiều nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đầu tư để sản xuất tại Thái Lan.”
Theo Hiệp định thương mại tự do ASEAN – Trung Quốc, chương trình trợ cấp xe điện bắt đầu vào năm 2022 với khoản tài trợ lên tới 150.000 baht (~105 triệu VNĐ) cho mỗi xe, nhằm mang đến mức giá phải chăng hơn cho xe điện. Thỏa thuận này cũng xóa bỏ thuế quan đối với xe điện Trung Quốc nhập khẩu để bán tại Thái Lan, với điều kiện các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc phải sản xuất tại Thái Lan số lượng xe điện tương ứng mà họ đã nhập khẩu vào nước này kể từ năm 2022. Việc sản xuất phải bắt đầu vào năm nay và những mẫu xe điện được hưởng trợ cấp có thể phục vụ cho mục đích tiêu thụ trong nước lẫn xuất khẩu.
Theo Nikkei Asia, BYD là hãng xe đầu tư nhiều nhất trong số 6 nhà sản xuất ô tô đã tham gia vào chương trình ưu đãi này. Hãng đã giảm giá mẫu xe Atto 3 của mình tới 340.000 baht (~238 triệu VNĐ), giảm 37% so với hồi mới ra mắt là 899.000 baht (~630 triệu đồng). Neta, một nhà sản xuất xe điện Trung Quốc khác, đã giảm giá mẫu xe V-II với số tiền 50.000 baht (~35 triệu VNĐ), tương đương với mức giảm 9% so với mức giá 549.000 baht (~385 triệu VNĐ) khi ra mắt.
BYD và các hãng xe Trung Quốc dự kiến có tổng công suất hàng năm khoảng 750.000 xe khi các nhà máy ở Thái Lan của họ hoạt động hết công suất. Nhưng không ai trong số họ hé mở thông tin về việc liệu họ có tiếp tục giảm giá mạnh hay không.
Doanh số bán xe chạy động cơ truyền thống bắt đầu giảm sau khi chính sách trợ cấp xe điện được áp dụng. Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản chịu ảnh hưởng nhiều nhất vì họ sản xuất khoảng 90% lượng xe tại Thái Lan. Liên đoàn Công nghiệp Thái Lan cho biết 260.365 xe đã được bán trong năm tháng đầu năm, giảm 23% so với cùng kỳ năm 2023, đây là mức doanh số thấp nhất của thị trường ô tô Thái Lan trong một thập kỷ qua.
Trong đó, các nhà sản xuất Nhật Bản, vốn chiếm tới 90% thị phần tại thị trường ô tô Thái Lan là những người chịu ảnh hưởng nhiều nhất khi hàng loạt hãng xe đã phải cắt giảm sản xuất hoặc đóng cửa nhà máy.
Honda Motor – nhà sản xuất ô tô lớn thứ hai của Nhật Bản, đầu tháng này cho biết họ sẽ dừng sản xuất xe tại nhà máy ở tỉnh Ayutthaya vào năm 2025 và hợp nhất hoạt động tại nhà máy ở tỉnh Prachinburi. Động thái này là một phần trong kế hoạch cắt giảm sản lượng hàng năm tại Thái Lan xuống còn 120.000 xe mỗi năm, từ 270.000 xe.
Các nhà sản xuất Nhật Bản khác đang dừng mọi hoạt động sản xuất. Subaru đã thông báo sẽ dừng hoạt động lắp ráp ô tô tại Thái Lan vào cuối năm nay. Suzuki cũng sẽ tương tự vào năm 2025.
Các nhà sản xuất phụ tùng ô tô ở Thái Lan cũng đang chịu thiệt hại. “Các đơn đặt hàng phụ tùng đã giảm 40% trong năm nay”, Sompol Tanadumrongsak – Chủ tịch Hiệp hội các nhà sản xuất phụ tùng ô tô Thái Lan, nói với Nikkei Asia. Ông Sompol nói thêm rằng mỗi nhà lắp ráp ô tô đã “cắt giảm công suất từ 30% đến 40% trong năm nay”.
Chính phủ Thái Lan không có dấu hiệu thay đổi định hướng chính sách mặc dù các nhà sản xuất ô tô truyền thống và các nhà cung cấp phụ tùng đang chịu áp lực.
“Chúng tôi rất vui khi có nhiều nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đầu tư vào Thái Lan hơn vì điều đó phản ánh rằng họ tin tưởng vào chính sách hỗ trợ xe điện của chúng tôi”, Narit Therdsteerasukdi – Tổng thư ký của Ủy ban Đầu tư Thái Lan, phát biểu vào tuần trước tại lễ khai trương nhà máy do nhà sản xuất xe điện Trung Quốc GAC Aion điều hành. “Tuy nhiên, sẽ thật tuyệt nếu các bạn có thể hỗ trợ các nhà sản xuất phụ tùng của chúng tôi bằng cách sử dụng một số phụ tùng ô tô do các công ty Thái Lan sản xuất”.
