Khởi hành ngang dốc (đề pa) là quá trình khởi động xe từ một vị trí đứng yên trên một đoạn đường có độ dốc ngang hoặc hơi nghiêng.
Thường thì đề pa lên dốc được thực hiện khi xe đang đỗ và cần tiến lên phía trước trên một đường dốc ngang.
Trong quá trình khởi hành ngang dốc, tác động của trọng lực và độ dốc đường có thể gây khó khăn cho việc di chuyển của xe, đặc biệt là khi sử dụng hệ thống ly hợp và hệ thống truyền động. Kỹ năng này yêu cầu người lái xe biết cách sử dụng hợp lý các bộ phận điều khiển như bàn đạp ga, bàn đạp ly hợp và phanh để điều chỉnh tốc độ và lực kéo.
Đối với các xe có hộp số tự động, hệ thống điều khiển tự động sẽ tự động điều chỉnh các thông số để khởi hành xe ngang dốc dễ dàng hơn. Tuy nhiên, người lái vẫn cần làm quen và nắm vững cách sử dụng bàn đạp ga và phanh để điều khiển tốc độ và tránh trượt phanh.
Hướng dẫn khởi hành ngang dốc
Xe số sàn
Bước 1: Lựa chọn số phù hợp
Khi lái xe lên dốc, hãy chọn số phù hợp với tính năng kỹ thuật của xe và trọng lượng hàng hóa trên xe. Hãy đảm bảo thực hiện thao tác nhanh khi cần giảm số, tránh kẹt số hoặc số bị dừng ở chế độ “Mo” làm xe trôi ngược.
Bước 2: Chuẩn bị khởi hành
Nếu xe dừng giữa dốc, hãy đạp hết chân phanh và côn, sau đó chuyển vào số 1. Tiếp theo, giữ chân phanh và từ từ nhả chân côn để xem xe đã kết nối với côn hay chưa, có thể dựa vào âm thanh động cơ và độ rung của cần số hoặc vô lăng.
Bước 3: Khởi hành
Khi chắc chắn rằng xe đã kết nối với côn, từ từ nhả chân phanh để đệm ga cho xe và bắt đầu nhả chân côn. Sử dụng chân trái để từ từ nhả côn và đồng thời sử dụng chân phải để nhấn ga một cách chậm rãi. Trong quá trình này, xe có thể sẽ trôi một chút về phía sau, nhưng sau đó sẽ tiến về phía trước.
Cách khởi hành ngang dốc này dễ dàng hơn và thường được sử dụng bởi những tài xế có kinh nghiệm, bằng cách điều chỉnh tốc độ động cơ để phù hợp. Thông thường, tốc độ động cơ thích hợp dao động từ 2.000 – 3.000 vòng/phút (rpm). Nếu độ dốc của dốc càng lớn, hãy cố gắng để tốc độ động cơ càng cao.
Bước 4: Chuyển số khi leo dốc
Trong quá trình leo dốc, hãy chuyển sang số 2 hoặc số 3, tùy thuộc vào độ dốc của đường. Nếu đường có độ dốc cao, hãy chuyển xuống số thấp hơn và ngược lại.
Xe số tự động
Khởi hành xe ngang dốc cho xe số tự động có quy trình đơn giản hơn nhiều so với xe số sàn. Tài xế chỉ cần sử dụng chân ga, chân phanh và thực hiện một số thao tác trên hộp số tự động là khởi hành được.
Nguyên tắc thực hiện dừng xe khởi hành ngang dốc trên xe số tự động liên quan đến việc ngắt kết nối giữa động cơ và hộp số, hệ thống cơ khí điện tử sẽ tự động điều khiển cấp số phù hợp. Bạn chỉ cần tập trung vào xử lý tình huống và không cần quá lo lắng về việc lựa chọn cấp số và đạt mức ga phù hợp. Thay vào đó, cần thực hiện lần lượt như sau:
Trước khi khởi động động cơ, tài xế cần đạp chân phanh để đảm bảo xe không di chuyển.
Bật chìa khóa hoặc nhấn nút khởi động để khởi động động cơ của xe
Sau khi động cơ được khởi động, tài xế chỉ cần chuyển cần số vào vị trí “D”. Lúc này, hộp số tự động sẽ tự động chọn số phù hợp để khởi hành.
Lưu ý khi khởi hành ngang dốc
Việc khởi hành ngang dốc đòi hỏi nhiều ở người lái kỹ thuật và kinh nghiệm xử lý tình huống. Khi thực hiện thao tác này có một số điều cần lưu ý như sau:
Nếu cần tạm dừng xe trên dốc, hãy bật xi nhan để thông báo cho các phương tiện khác và lái xe tấp vào lề đường. Sau đó, nhả chân ga và đạp chân phanh để kéo phanh tay giúp giữ xe ở vị trí cố định và ngăn xe lăn xuống dốc.
Khi muốn tiếp tục di chuyển từ vị trí dừng trên dốc, hãy nhả chân phanh và nhanh chóng đạp chân ga để mớm ga cho xe di chuyển tiếp. Rồi hạ phanh tay để giải phóng phanh tay cho phép xe tiếp tục di chuyển một cách mượt mà.
Trong trường hợp xe bị chết máy khi đang lên dốc, hãy nhả chân ga và di chuyển xe vào bên đường một cách an toàn. Tiếp theo, sử dụng chân phải để đạp phanh. Lúc này bạn nên sử dụng tay để kéo phanh tay cho đến khi xe dừng hoàn toàn. Sau đó, dùng tay phải để di chuyển cần số vào chế độ “P” (đỗ xe) và khởi động lại xe.
