Giới tài xế taxi ở Nepal đối mặt áp lực rất lớn sau khi chính phủ yêu cầu tất cả xe chạy bằng xăng và dầu diesel có tuổi thọ hơn 20 năm ngừng hoạt động.
Bishnu Bahadur Karki đã làm nghề tài xế taxi hơn 20 năm nay. Mỗi ngày, anh chở hơn chục hành khách đến Thung lũng Kathmandu của Nepal, nơi thu hút hàng triệu du khách mỗi năm.
Để trang trải cuộc sống, Karki kiếm thêm thu nhập bằng cách cho một tài xế khác trong thành phố thuê ôtô. Nhưng những nỗ lực bảo vệ môi trường gần đây của chính phủ đã đe dọa sinh kế của anh.
Quy định của chính phủ Nepal
Cụ thể, năm 2018, chính phủ Nepal đã yêu cầu tất cả xe chạy bằng xăng và dầu diesel có tuổi thọ hơn 20 năm phải ngừng hoạt động. Xe của Karki là dòng mà hãng bán từ năm 2003 và 2004.
Song, mua một chiếc xe mới không phải là quyết định dễ dàng với Karki. Năm 2022, chính quyền tỉnh Bagmati, nơi có Thung lũng Kathmandu, đã yêu cầu tất cả taxi mới phải chạy bằng điện.
Nhưng cho đến nay, chỉ có một loại ôtô điện được bán ở Thung lũng Kathmandu đáp ứng đủ yêu cầu của chính quyền khu vực về taxi điện. Đó là mẫu sedan Tata Xpres-T, có giá 3,7 triệu rupee Nepal (27.695 USD) – tương đương với số tiền Karki kiếm trong 7 năm.
“Giới chức đang bóp nghẹt chúng tôi”, anh nói với Rest of World. Trước đó, Karki đã mua cả hai xe cũ hiện tại vào năm 2021 với giá chưa đến 18.000 USD.
Nỗ lực chật vật để mua xe điện
Hàng nghìn tài xế taxi trong và xung quanh khu vực Thung lũng Kathmandu phải đối mặt cùng một vấn đề. Họ phải bỏ những xe cũ để nâng cấp lên chiếc sedan Tata Xpres-T đắt tiền.
Nhiều tài xế taxi lái ôtô chạy bằng xăng ở Thung lũng Kathmandu than vãn rằng họ không đủ tiền mua chiếc Tata Xpres-T. Một số tài xế taxi đã mua Xpres-T nói rằng họ đang phải vật lộn kiếm sống vì phải chi một khoản trả góp hàng tháng cho xe mới.
Gaurab Raj Pandey, Giám đốc nghiên cứu và phát triển của tập đoàn vận tải Thee Go, nhận định: “Quả thực, các tài xế đang phải gồng gánh một áp lực khổng lồ. Họ không còn lựa chọn nào khác và buộc phải mua Tata Xpres-T với giá cao ngất ngưởng. Hiện thực này dẫn đến tình trạng độc quyền trên thị trường”.
Laxman Lamsal, Bộ trưởng Lao động, Việc làm và Giao thông của Bagmati, nói rằng chính phủ dự tính đưa ra các mẫu mã rẻ hơn, với cùng khả năng. “Người dân nên có một giải pháp thay thế”, ông khẳng định.
Nói với Rest of World, Shawant Jung Sijapati, Giám đốc kinh doanh hãng xe khách tại Sipradi, ước tính rằng chi phí trả trước của xe điện thấp hơn so với nhiều ôtô động cơ đốt trong do thuế nhập khẩu thấp hơn. Theo ông, chi phí nhiên liệu cho xe cũng rẻ hơn, giúp người lái xe tiết kiệm tiền về lâu dài.
Sijapati nói: “Xpres-T có giá rất cạnh tranh và có tổng chi phí sở hữu thấp hơn đáng kể so với xe động cơ đốt trong, với khả năng hoàn vốn cao trong phân khúc taxi”. Ông nói thêm rằng công ty đã khảo sát hơn 260 khách hàng Xpres-T trong tháng 3 và tháng 4 và nhận thấy họ “cực kỳ hài lòng”.
Lama, một tài xế taxi, đã mua chiếc Tata Xpres-T cách đây hơn một năm. Kể từ đó, anh phải vật lộn để đủ sống. “Tôi trả khoản vay, trả thuế và không còn tiền. Nếu muốn mua, bạn phải có tiền tiết kiệm”, Lama nói với Rest of World.
Trong khi đó, tài xế taxi Tamang (45 tuổi) đã mua Xpres-T năm ngoái. Tamang khẳng định anh chưa bao giờ trễ hạn vay, nhưng đôi khi vẫn phải vay tiền để trả đủ. “Đôi lúc tôi phải đi vay cá nhân để trả đủ tiền”, Tamang nói.
Ashok Kafle, một quan chức của Bộ Giao thông vận tải Nepal, tiết lộ rằng khoảng 16.500 xe taxi được đăng ký ở tỉnh Bagmati. Trong số chúng, chỉ có 606 chiếc là xe điện.
